ÇEVRE DURUM RAPORU 2009

Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından Dünya Çevre Günü için belirlenen 2009 yılının teması "Gezegeninizin size ihtiyacı var- İklim Değişikliği ile Mücadele için Birleşin" olarak belirlendi. 5 Haziran 1972 yılında Stockholm'de toplanan "Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı"nda "temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşamanın temel bir insan hakkı olduğu" karar altına alınmıştır. Konferansın önemine istinaden her yıl 5 Haziran'da ele alınan "Dünya Çevre Günü", dünyanın ve ülkemizin bugün geldiği süreçte çok daha büyük anlam ifade etmektedir. O günlerden bugünlere "çevresel söylem", günümüz kapitalist politikaları içerisinde sadece "sürdürülebilir kalkınma" ilkelerine sıkıştırılmıştır. Bugün, tüm canlılar için temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşam hakkını temel alan değil, ekonomik kalkınmayı, piyasayı koşullarını ve kar dürtülerini temel alan bir yaklaşım hakim kılınmaya çalışılmaktadır. Bugün havamız, toprağımız, suyumuz, gıdamız ticarete konu edilerek şirketlerin iştahını kabartmakta, "çevreci" yaklaşımlar ise yaşam alanlarımızı yok eden tüm bu acımasız politikaların kılıfı olmaktadır.

Yaratılan İklim Bizim İklimimiz Değil

2006 yılından bu yana son dört yıla damgasını vuran konu "iklim değişikliği ve küresel ısınma" olmuştur. Yaratılan bu "iklim"in nedeni geleceğimiz ve insanlık için sorgulanmaya değerdir.

2006, Çöller ve Çölleşme - Kurak Toprakları Terk Etmeyin!

(Deserts and Desertification - Don't Desert Drylands!)

 

2007, Eriyen Buz - Sıcak Bir Konu?

(Melting Ice - A Hot Topic?)

 

2008, Alışkanlığını Bırak! Düşük Karbon Ekonomisine Doğru

(Kick the habit! Towards A Low Carbon Economy)

 

2009, Gezegeninizin size ihtiyacı var! İklim Değişikliği ile Mücadele için Birleşin.

(Your planet needs you! Unite to combat climate change.)

 

 

 

Dünyanın yaşadığı iklim değişikliğinin insan kaynaklı olduğu ve bundan en fazla sorumlu olanların gelişmiş zengin ülkeler olduğu artık bilim insanları ve tüm çevrelerce kabul edilmiştir. Dünya nüfusunun yüzde 15'ini oluşturan zengin ülkeler, toplam CO2 salımının yarısından sorumludur. Dünya atmosferine salınan sera gazlarının çok büyük bir kısmının kaynağını zengin ülkeler oluşturmasına rağmen iklim değişikliğinin en yüksek faturasını yoksul ülkeler ve onların vatandaşları ödeyecek gibi görünmektedir.

Gelişmiş ülkelerde kişi başına fosil yakıt kullanımı hala artmaktadır. 1990 ile 2003 yılları arasında uçakla yapılan seyahatlerde %80'lik bir artma olduğu saptanmıştır. Gemicilikte 1990'da, 4 milyar ton olan yük miktarı, 2005 yılında, 7,1 milyar tona ulaşmıştır. Her sektör devasa ölçülerde ve gittikçe de artan enerji taleplerinde bulunmaktadır. Dünyadaki bütün insanların bazı gelişmiş ülkelerle aynı seviyede sera gazı üretmesi durumunda dokuz gezegene daha ihtiyaç duyulacağı öngörülmektedir. İklim değişikliğinin öğrettiği en çetin derslerden biri, zengin ülkelerde büyümeyi sağlayan ekonomik model ve bununla birlikte giden savurgan tüketimin ekolojik olarak devam ettirilemez olduğudur.

Ortalama küresel sıcaklık, 1906'dan beri yaklaşık 0.74°C arttı. Bu yüzyıl içinde öngörülen yükselme ise 1,8°C ile 4°C arasındadır. Bazı bilim insanları 2°C'lik yükselmenin, büyük ve geri çevrilemez tahribat durumuna gelmeden önceki, eşik değer olduğuna inanıyorlar. Daha yüksek sıcaklıkların, ishal ve sıtma gibi salgın hastalıkların şiddetini arttıracağı ve küresel anlamda, besin üretimini azalacağı düşünülmektedir.

Dünyanın iklim değişikliğini bugün nasıl ele aldığı, insanlığın büyük bir çoğunluğunun insani gelişmeye yönelik beklentileri üzerinde doğrudan etkili olacak. Küresel ısınmanın erken sonuçları olarak dünya nüfusunun en yoksul yüzde 40'lık kısmını (2,6 milyar kişi) etkilemesi beklenmektedir. Uzun vadede ortaya çıkacak etkilerde ise zengin ya da yoksul hiç kimsenin iklim değişikliğinin yol açacağı tehlikelerden muaf olamayacağı belirtilmektedir.

22. yüzyıl başında yaşayanlar bizim neden olduğumuz sera gazı salımlarının sonuçları ile yaşayacaklar; tıpkı bizim sanayi devriminden beri atmosfere bırakılan gazların sonuçları ile yaşamamız gibi. Bugünden gerekli tedbirler alınsa bile 21. yüzyılın ilk yarısında genel olarak dünya ve özellikle yoksullar daha şimdiden neden olduğumuz iklim değişikliği ile yaşamak zorundalar. 21. yüzyılın sonlarında, ekolojik felaketlerin, kuruntu ya da bilim kurgu senaryoları olmaktan çıkıp gerçekleşme sınırına ulaşması hiç de uzak bir ihtimal olarak görülmüyor.

Avrupa'da 2003'te yaşanan sıcak dalgası benzeri iklim şoklarıyla ya da daha korkunç yaz ve kış koşulları ile baş edebilmek için zengin ülkeler şimdiden kamu sağlığı sistemleri geliştiriyorlar. Ancak, sağlık üzerindeki en büyük boyutlu etkiler, yüksek yoksulluk düzeyleri ve halk sağlığı sistemlerinin soruna karşı tedbir alma kapasitesinin düşüklüğü yüzünden, gelişmekte olan ülkelerde görüleceği aşikar!

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yayınlanan "2007/2008 İnsani Gelişme Raporu"nda tehlikeli boyuttaki iklim değişikliklerinin giderilmesi için dünyada henüz-siyasi devinimler ve karbon devinimleri arasındaki açığı kapatacak-net, inandırıcı ve uzun vadeli çok taraflı bir çerçeve programın olmayışına dikkat çekilmektedir. Akla yakın varsayımlar temelinde yapılan hesaplamalarla, iklim değişikliği tehlikesini önlemek için zengin ülkelerin salımlarını bugün en az %80, 2020'de de %30 azaltmaları gerektiği de raporda açıkça belirtilmektedir.

Tüm bu olumsuz duruma rağmen sera gazlarının salınımı hızla artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri ise 7067,57 milyon ton[1] ile bu salınımda başı çekmektedir.

link: http://cmoeski.org/dosyalar/cdr2009/cdr2009.pdf